Tầng Địa ngục thứ bảy – Vòng ngục thứ ba – Mưa lửa – Những kẻ báng
bổ thánh thần.
Cảm thấy xúc động vì tình đồng hương
Tôi nhặt những chiếc lá rơi tản mát
Trả lại cho cây giờ đã lặng im.
4 Rồi xuyên qua rừng, chúng tôi đi tới
Điểm phân chia vòng ngục hai với ba
Thấy một cảnh tượng vô cùng kinh hãi.
7 Để trình bày lại những việc lạ này
Xin nói rõ là có một trảng cát
Không một cây nào sống nổi nơi đây.
10 Khu rừng đau thương bao quanh trảng ấy
Và bao quanh một cái hố đau buồn
Sát ngay bên rìa, chúng tôi dừng lại.
13 Khoảng trống là một bãi cát khô cằn
Giống như ngày xưa Catông từng vượt
Bãi cát này, cát bỏng dưới bàn chân.
16 Khủng khiếp thay, sự báo thù của Chúa
Với những ai khi đọc những dòng này
Những gì nhìn thấy mắt tôi lúc đó.
19 Tôi thấy từng lũ âm hồn trần truồng
Nhưng có vẻ cực hình thì lại khác
Tất cả đều khóc lóc cực thảm thương.
22 Có những người nằm dài trên mặt đất
Những kẻ khác phải ngồi lại thu mình
Và phải đi lại liên hồi – số khác.
25 Đông nhất là bọn đi thành vòng tròn
Những kẻ nằm trong đớn đau có ít
Nhưng mồm không ngừng những tiếng kêu than.
28 Theo một nhịp chậm trên khắp trảng cát
Mưa lửa rơi, những bông lửa to đùng
Như ngày lặng gió trên rừng hoa tuyết.
31 Như khi nhìn thấy rơi xuống quân mình
Những ngọn lửa tới đất còn bốc cháy
Alếchxanđrô ở Ấn Độ hành quân.
34 Thế là ông ra lệnh cho quân sĩ
Tách riêng chúng ra cho dễ giập hơn
Rồi giập xuống đất, tắt từng đốm lửa.
37 Cơn bão lửa trút xuống từ trên cao
Giống như bùi nhùi khi đà bén lửa
Cát cũng thiêu, nhân lên nỗi đớn đau.
40 Và không bao giờ dừng trò khiêu vũ
Của những bàn tay khốn khổ vẫy vùng
Gạt ra khỏi thân truồng từng đốm lửa.
43 Tôi hỏi Thầy: “Sức mạnh ấy là ai
Mà thắng tất cả, ngoại trừ quỉ sứ
Đã cản trở ta ở chốn cổng ngoài.
46 Kia là ai, cái hình thù to lớn
Chẳng quan tâm đến lửa cháy, chỉ nằm
Đến mưa cũng không thể nào ngăn cản”.
49 Cái người đó hiểu rằng tôi ngạc nhiên
Đã kêu lên: “Ta sống sao chết vậy! –
Khi mà tôi đang hỏi Thầy của mình –
52 Dù người thợ rèn bị Giôvê làm khốn
Và nổi cơn điên, lưỡi tầm sét đã cầm
Đâm vào ta trong cái ngày cuối tận.
55 Thần còn làm khổ người khác, dù cho –
Trong lò rèn Mônggibenlô đen đúa
Đã gọi: –Vuncanô hãy giúp ta, giúp ta!
58 Hoặc như ở trận Phờlêgờra tàn khốc
Dốc toàn bộ sức lực giáng vào ta
Nhưng mà cũng chẳng trả thù gì được”.
61 Lúc bấy giờ mới lên tiếng Thầy tôi
Lời mạnh mẽ, tôi chưa từng nghe thấy:
“Ôi, Capanêô, thói kiêu ngạo của ngươi
64 Không giảm bớt mà còn thêm phạt nặng
Không hình phạt nào ngoài sự điên cuồng
Lại xứng với tính của ngươi hung hãn”.
67 Rồi quay lại tôi với vẻ dịu dàng
“Đây là một vị vua trong bảy vị
Đã vây thành Têbê, và phỏng chừng
70 Vẫn coi khinh và vẫn đánh giá thấp
Vị thần kia nhưng ta đã nói rồi
Thói khinh mạn chỉ là đồ trang sức.
73 Bây giờ hãy theo sát ta, và luôn
Không đặt chân vào cát đang bốc lửa
Hãy đi nép sát về phía mé rừng”.
76 Giữ im lặng và chúng tôi đi tới
Một con suối nhỏ từ rừng chảy ra
Nước màu đỏ, tôi vô cùng sợ hãi.
79 Như suối chảy từ hồ Bulicamê
Để chia nước cho những người lầm lỗi
Con suối này chảy xuống bãi cát kia.
82 Cả lòng suối và hai bờ lát đá
Cũng lát đá cả ở hai bên lề
Tôi hiểu rằng cần đi theo suối đó.
85 “Trong những điều ta đã nói từ đầu
Kể từ khi ta vượt qua ngưỡng cửa
Lối vào trong không cấm một người nào.
88 Không gì trong những điều con thấy đó
Lại đáng chú ý hơn con suối này
Nó làm cho lửa dịu đi cùng nó”.
91 Thầy nói vậy, và tôi cầu xin Thầy
Ban cho tôi bài giảng nhiều hơn nữa
Những gì gợi lên ham muốn trong tôi.
94 “Ngoài khơi này xưa có vùng đất cổ
Người ta gọi là đảo Cơrêta
Ông vua hiền và dân lương thiện cả.
97 Có một quả núi tên là Iđa
Xưa kia từng có rừng cây xanh tốt
Nhưng bây giờ chỉ còn lại hoang vu.
100 Xưa Rêa chọn làm
nơi trú ẩn
Cho đứa con trai yêu quí của mình
Khi nó khóc, phát ra nhiều tiếng động.
103 Đứng trong lòng
núi là một ông già
Cao lớn, với Đammiata quay lưng lại
Như một tấm gương nhìn về Rôma.
106 Cái đầu được tạo
bằng vàng nguyên chất
Hai cánh tay và ngực cũng bạc ròng
Và đến hết thân – bằng đồng tốt nhất.
109 Phần dưới, tất
cả đều bằng sắt tây
Nhưng chân phải lại được làm bằng đất
Và ông già đứng trụ trên chân này.
112 Trừ phần bằng
vàng, các phần còn lại
Đều có vết nứt, nước mắt ứa ra
Rồi đọng lại và xuyên qua hang núi.
115 Từ thung lũng
này dòng nước chảy ra
Thành Akêrôngtê, Xtigiê, Phờlêgiêtông rồi chảy
Xuống thấp hơn nữa, theo những dòng khe.
118 Xuống tới điểm
người ta không thể xuống
Tạo thành đầm Côxitô; nó ra sao
Con sẽ thấy, nên ta không nói đến”.
121 Tôi hỏi Thầy:
“Nếu như con suối này
Dòng nước chảy đến từ nơi dương thế
Sao chỉ hiện ra ở bờ bên này?”
124 “Con hiểu Địa
ngục là hình tròn vậy
Mặc dầu con đã làm một hành trình
Nhưng luôn theo mé và đi xuống đáy.
127 Con vẫn chưa đi
quanh hết một vòng
Do vậy, nếu có điều gì mới lạ
Thì cũng không có gì đáng ngạc nhiên”.
130 “Thế
Phờlêgiêtông, Lêtê ở đâu – tôi hỏi –
Sông, Thầy bảo do nước mắt tuôn đầy
Còn một sông kia Thầy không hề nói”.
133 “Con hỏi vậy có
lý – Thầy trả lời –
Nhưng sự sục sôi của dòng nước đỏ
Thì một trong hai có giải đáp rồi.
136 Con sẽ thấy sông
Lêtê, nhưng ngoài vực
Mọi âm hồn đến rửa ráy ở đây
Sau khi tất cả lỗi lầm đã chuộc”.
139 Rồi Thầy nói:
“Phải rời khu rừng này
Con hãy nhìn và theo ta cho đúng
Bờ không cháy là đường đi được đây
142 Trên những bờ ấy
lửa đà tắt ngấm”.
KHÚC XIV
14. Giống như ngày
xưa Catông - Catone d’ Utica xưa đã dẫn tàn quân của Pomppeo vượt qua sa
mạc Libi. Đantê cho ông làm vị thần canh cửa vào Tĩnh thổ (X, TT., I, 31).
31-36. Những ngọn lửa tới đất còn bốc cháy - ở đây Dante nhắc đến một
truyền thuyết về Alexander Đại đế khi ông nhìn thấy trận mưa lửa dội
xuống đội quân của ông ở
Ấn Độ (Lucano “Pharsalia”, IX, 378-410).
46. Kia là ai, cái hình thù to lớn - đây là Capaneo, một trong bảy vị
vua vây hãm thành Tebe, được
Stazio (X, TT., XXI, 91) mô tả trong “Thébaide”,
X, 827-XI, 20.
52. Giove (Jupiter) - vị thần lớn nhất trong các thần La Mã được thờ ở
đền Capitole; Người thợ rèn, tức Vulcano, chuyên rèn lưỡi tầm sét cho Giove.
56. Mongibello - tiếng địa phương gọi núi lửa Etna. Đây được xem là nơi
Vulcano thiết lập lò rèn.
58. Flegra (Phlegra) - thung lũng ở Tessaglia, nơi diễn ra trận đánh
nổi tiếng giữa những thần khổng lồ và Giove. Các thần khổng lồ định vượt lên
đỉnh Olimpo để trèo lên trời.
63. Capaneo - một trong bảy vị vua của Hy Lạp đã giúp vua Polinice
chống lại người anh là Eteole (câu 46).
79. Bulicame - hồ nước có dòng suối nước nóng chảy ra, ở gần Viterbo,
nơi đây có lệ cho phép gái điếm được tắm tự do.
96. Vua Saturno - vị vua thứ nhất của đảo Creta, thời ông vua này cai
trị được gọi là thế kỷ vàng.
97. Quả núi tên là Iđa - Ida, đỉnh núi cao nhất ở Creta luôn có tuyết
bao phủ.
100. Xưa Rêa chọn làm nơi trú ẩn - Rea (Rhea), vợ của vua Saturno, mẹ
của Giove. Do có lời tiên tri đoán rằng vua Saturno sẽ bị chính con trai cướp
ngôi nên ông đã ăn sống những đứa con của mình ngay từ khi vừa mới lọt lòng.
Nhưng đứa cuối cùng được thần Dớt giúp đỡ: Rea sinh Giove trong một hang núi
rồi sai bọn người hầu đem đi nuôi giấu trên đỉnh núi Ida. Mỗi khi đứa bé khóc
thì bọn người hầu hò hét, múa gươm làm cho chó sủa để át đi tiếng khóc.
103-111. Ông già cao lớn - hình tượng này lấy từ giấc mơ của Nabucodonosor
trong Kinh Thánh (Đanien, II, 31-43), nhà tiên tri Daniel giải thích giấc
mơ này là biểu tượng của hiện tại và tương lai. Dante sử dụng tư liệu này, coi
đó là biểu tượng của lịch sử nhân loại thay đổi theo thời gian, đi qua các thời
đại: vàng, bạc, đồng, sắt. Hiện tại ông già này đứng trụ trên chân phải làm
bằng đất, nghĩa là đang suy thoái. Ông già quay lưng lại với Dammiata, một
thành phố của Ai Cập, tượng trưng cho phương Đông, nơi con người sinh ra; còn
“Như một tấm gương nhìn về Rôma”: thể hiện sự vinh quang trong quá khứ và, theo
Dante, có thể tác động đến sự cứu rỗi linh hồn và hạnh phúc của nhân loại.
113. Nước mắt ứa ra - do tội lỗi của loài người (có bản cho là nước mắt
vua Creta) đã tạo nên những dòng sông Âm phủ: Acheronte, Stige, Flegetonta.
Thực ra đây là đều một dòng sông qua các đoạn với những tên gọi khác nhau (X,
ĐN., III, 78).
119. Đầm Cocito - đầm đóng băng ở trung tâm Âm phủ.
136. Sông Lete - X, ĐN., III, 78.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét